Notice: Undefined index: tapatalk_body_hook in /home/klient.dhosting.pl/wipmedia2/forum/Sources/Load.php(2501) : eval()'d code on line 199
  • Strona główna
  • Szukaj
    •  
  • Zaloguj się
    • Nazwa użytkownika: Hasło:
      Czy dotarł do Ciebie email aktywacyjny?

Autor Wątek: [Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)  (Przeczytany 188800 razy)

Offline lukasz_s

  • VIP
  • ********
  • Wiadomości: 1386
    • Zobacz profil
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #165 dnia: Lutego 05, 2013, 20:32:03 »
Tak czułem, że padnie taki "argument". Tak naprawdę świeżości tej dyskusji nada zmiana źródła. Jeśli jeszcze coś się znajdzie.
SPZP "Skarb"

Offline ZenO

  • Rozpisuje się
  • *****
  • Wiadomości: 177
    • Zobacz profil
    • http://www.nowewarpno-neuwarp.pl
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #166 dnia: Lutego 05, 2013, 21:57:35 »
I tak powstał materiał na odrębny temat dotyczący nazewnictwa regionalnego.
Dla ciekawych, dla wzmożenia apetytu intelektualnego -  za  prof. T. Białeckim (Słownik nazw fizjograficznych Pomorza Zachodniego. Szczecin 2001,  str. 805):
"Tanger - bez nazwy polskiej; star.
Tanger Berg - bnp; wzgórze zalesione; gol.
Tanger Berge - bnp; wzgórze; myśl.
Tangerbruch - Zapaść; torf.;choszcz."

Offline ak

  • VIP
  • ********
  • Wiadomości: 1211
    • Zobacz profil
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #167 dnia: Lutego 07, 2013, 20:33:19 »
SKOROWIDZ
USTALONYCH NAZW MIEJSCOWOŚCI
NA ZIEMIACH ODZYSKANYCH

...
zebrał
STANISŁAW ROSPOND
WROCŁAW 1948
...
CZĘŚĆ I
POLSKO-NIEMIECKA
Popielewo - Haffhorst
Trzebieradz - Horst F.


CZĘŚĆ II
NIEMIECKO - POLSKA
Haffhorst - Popielewo
Horst F. - Trzebieradz
<*)))))>{

Offline Validator

  • Wielka Gaduła
  • *******
  • Wiadomości: 846
  • Płeć: Mężczyzna
    • Zobacz profil
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #168 dnia: Lutego 07, 2013, 22:48:55 »
Te znaleziska są cenne (od lukasza_s, przez ZenO do ak), ale tematu nie zamykają. Co najwyżej wiemy, że w jakimś miejscowym, względnie środowiskowym slangu końca XIX wieku miejsce, o którym dyskutujemy nazywano Tanger, od jakiegoś wyrazistego skupiska drzew iglastych. I było to zapewne nazewnictwo "ludzi lasu". OK.

Wiemy też, że znany lingwista Rospond, wraz z komisją zajmującą się ustalaniem polskich nazw na ziemiach pozyskanych po II wojnie, zaliczył Elsenruh + siedzibę byłej Gauschule do Haffhorst, a leśniczówkę do Horst. Do której z tych nazw było przypisane dzieło Wegnera? Pewnie do Horstu, jeśli brać pod uwagę polskie rozróżnienia administracyjne obowiązujące w gminie Nowe Warpno.

Komisja, której szefował Rospond, nadając polskie nazwy niekiedy mocno fantazjowała (tworząc na siłę "starosłowiański rodowód"), ale zasięg terytorialny danych miejscowości na pewno ustalała prawidłowo. Tym bardziej że działała tuż po wojnie. Można zatem przyjąć, że pierwotnie, teren, którym zbudowano Elsenruh (z sąsiednimi gospodarstwami) oraz późniejszą Gauschule to jedna majętność, zwana Haffhorst, prawdopodobnie, zgodnie ze wspomnieniami wnuka R. Steina, zakupiona przez jego dziadka, w momencie parcelacji majątku Krügera. Nie wyklucza to późniejszych podziałów na grupę "Elsenruh" i pensjonat przedstawiony na pocztówce. Dotąd nadal wszystko OK.

ZenO udowodnił, że gospodarstwo Steina, o którym wspominał wnuk Erich, zostało wybudowane obok Elsenruh, w jednym ciągu zabudowań.
Wszystkie te ustalenia porządkują topografię, jednak nie wyjaśniają: kto wybudował późniejszy budynek Gauschule, a także dworek obok willi Wegnera?

Obie budowle są starsze od dość pretensjonalnej willi pełnego fantazji doktora i nie wiadomo komu przypisać zasługę ich ufundowania. Hipotetycznie i "na nos" zakładałbym, że najstarszy jest ten pałacyk obok willi, już raz go przypisałem czasom majętnego Krügera, tak "na oko" to okres z przedziału 1840 - 1870, trzeba by znaleźć jakiekolwiek źródła lub przesłanki materialne.

Urząd konserwatorski w ogóle go nie dostrzegł, zresztą podobnie, jak i usytuowanego w pół drogi do Elsenruh pensjonatu (?). Ale urząd konserwatorski, co zresztą już dawno ustaliłem jako prawidłowość, klasyfikował i postrzegał zabytki tak, jak to było wygodne powojennej władzy. Skoro uwaga skupiała się na willi Wegnera - inne budowle pominięto, bo nie dałoby się ich w prosty sposób przebudowywać, bez poszanowania dla historycznych form. To samo zresztą dotyczy cmentarzy. Jak chciano działkę sprzedać - cmentarza nie rozpoznawano (Pilchowo, Tanowo, Brzózki - najprostsze przykłady).

Sumując: dzieje obiektu Wegnera są w zasadzie ustalone, co najwyżej należy zachować w pamięci obiegową nazwę "willa Göringa", funkcjonującą w świadomości m.in. co starszych trzebieżan (przynajmniej małotrzebieżan, bo od nich tę nazwę po raz pierwszy usłyszałem). W świetle pewnej (potwierdzonej źródłowo) informacji o istnieniu Gauschule jednokrotna lub częstsza obecność H. Göringa w willi nie jest wykluczona. Bo jeśli z jakichś powodów odwiedzał Gauschule - z pewnością zatrzymał się w dawnej willi Wegnera.

Zostają pytania związane z pensjonatem (wciąż znak zapytania, bo może pierwotnie miała to być rezydencja), ostatecznie przekształconym w hitlerowski ośrodek szkoleniowy. Ostatnim prywatnym właścicielem był Silbernagel. Poprzednim - pewnie (?) Stein lub jego spadkobiercy. A kto i kiedy ten obiekt wybudował? Na razie, w gąszczu naszej dyskusji nie znalazłem odpowiedzi.

Offline ak

  • VIP
  • ********
  • Wiadomości: 1211
    • Zobacz profil
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #169 dnia: Lutego 08, 2013, 00:51:38 »
Masz rację Validator, temat nadal otwarty, choć pewne elementy już znmy.
Tak jak piszesz, nie bardzo wiemy gdzie przebiega niemiecka granica pomiędzy Haffhorst, a Horst F. Kiedy i z jakiego powodu rozdzielono te miejsca, nadano nową nazwę?

Niemcy też dzielą na:
-Forsthaus Horst
-Haffhorst
ale bez określania granicy.
http://gemeinde.althagen.kreis-ueckermuende.de/

Logiczny by był podział na, leśniczówka (F. Horst), to Horst, reszta Haffhorst.
<*)))))>{

Offline Validator

  • Wielka Gaduła
  • *******
  • Wiadomości: 846
  • Płeć: Mężczyzna
    • Zobacz profil
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #170 dnia: Lutego 08, 2013, 01:04:12 »
Masz rację, ak, ale trochę sugerujemy się drogą wiodącą prosto na brzeg Zalewu, już za willą Wegnera, za arboretum, na wschód od tego zespołu. Mam na myśli drogę przyległą do tej dużej polany, po jej wschodniej stronie. Leśniczówka była jeszcze bardziej na wschód, za ową drogą. Być może to był właściwy (i jedyny) Horst.

Równocześnie nie można zapominać o wyróżnieniu po wojnie Trzebieradza, jako odpowiednika przestrzeni zwanej Horst (cytowany Rospond). A wg powojennych podziałów nowowarpieńskich - willa Wegnera znajdowała się w Trzebieradzu. Zatem Horst jakby obejmował i to miejsce.

Chociaż przyczyna powojennego podziału i przypisań miejscowych mogła być bardziej prozaiczna. Potrzebny był jakiś adres - administracyjny i pocztowy dla późniejszego ośrodka wypoczynkowego (Syrena). No to przypisano go do Trzebieradza, choć historycznie powinien to być Haffhorst. Tę nazwę jednak utożsamiono z Popielewem, zatem wszystko, co dalej - uznano za Horst, przemianowany na Trzebieradz. Tak też mogło się zdarzyć. Inna rzecz, że nazwy Popielewo i Trzebieradz są wzięte z księżyca, ale to nie ma znaczenia.

Offline lukasz_s

  • VIP
  • ********
  • Wiadomości: 1386
    • Zobacz profil
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #171 dnia: Lutego 08, 2013, 07:35:55 »
Słowo "Trzebieradz" zawiera rdzeń "trzebie" co ma chyba sugerować jakiś związek z Trzebieżą...
SPZP "Skarb"

Offline Validator

  • Wielka Gaduła
  • *******
  • Wiadomości: 846
  • Płeć: Mężczyzna
    • Zobacz profil
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #172 dnia: Lutego 08, 2013, 10:24:17 »
Wg T. Białeckiego (Leksykon Puszczy Wkrzańskiej. Nowe Warpno 2010. str. 93) nazwa pochodzi od "imienia staropolskiego". Czyli została wyssana z palca...

Offline ak

  • VIP
  • ********
  • Wiadomości: 1211
    • Zobacz profil
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #173 dnia: Lutego 08, 2013, 10:51:41 »
Cytat: "lukasz_s"
co ma chyba sugerować jakiś związek z Trzebieżą...
jeśli już, to z trzebieżą leśną
<*)))))>{

Offline lukasz_s

  • VIP
  • ********
  • Wiadomości: 1386
    • Zobacz profil
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #174 dnia: Lutego 09, 2013, 11:15:59 »
Zawsze mnie to zastanawiało dlaczego stacja nazywała się Trzebież Szczeciński. Przecież trzebież jest słowem rodzaju żeńskiego.
SPZP "Skarb"

Offline ak

  • VIP
  • ********
  • Wiadomości: 1211
    • Zobacz profil
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #175 dnia: Lutego 09, 2013, 11:44:05 »
Też zadałem kilka lat temu to pytanie fachowcowi od "języka"
Pewnie niebawem pojawi się tu rzeczowe wyjaśnienie.
<*)))))>{

Offline Validator

  • Wielka Gaduła
  • *******
  • Wiadomości: 846
  • Płeć: Mężczyzna
    • Zobacz profil
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #176 dnia: Lutego 09, 2013, 12:13:19 »
Pewnie nie, bo wyjaśnienie jest prozaiczne, a natury społeczno-politycznej. Otóż środowisko PKP jest, oględnie mówiąc, tyleż aroganckie, co przekonane o immunitecie, jakim cieszą się jego dokonania, dowolnej natury. "Z koleją jeszcze nikt nie wygrał" - znane powiedzenie.
Temat błędu w rozpoznaniu rodzaju słowa Trzebież był wielokrotnie podnoszony, nawet w prasie codziennej. Dla każdego polonisty literka -ż na końcu wskazuje na rodzaj żeński. Rubież, grabież itd.
Podnoszono to wielokrotnie i zawsze ze strony aktywistów kolejowych padała odpowiedź, że kolej wie lepiej i nic nie będzie zmieniać. W tej sytuacji nic się zrobić nie da, bo główny obiekt - dworzec - wciąż jest własnością kolei. A ta broni świętej decyzji jakiegoś niedouczonego partyjnego kacyka z początków Polski Ludowej.

Offline Validator

  • Wielka Gaduła
  • *******
  • Wiadomości: 846
  • Płeć: Mężczyzna
    • Zobacz profil
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #177 dnia: Lutego 10, 2013, 04:47:28 »
Pilne! Na temat, ale z innej beczki.

Montujemy (pospołu z ZenO i Janem Maturą) kameralne spotkanie z poznańską konserwator, panią Marią Żuk-Piotrowską, zajmującą się badaniem dziejów willi Wegnera (a i samym Wegnerem). Między innymi przejrzała zbiory archiwalne w Greifswaldzie, zanim dojdzie do spotkania sprawdzi archiwum w Szczecinie.
Ma już bardzo szeroki obraz interesujących nas zdarzeń. Jedyny problem - wszystko dzieje się szybko.

Do Szczecina przyjeżdża w najbliższy poniedziałek (11 lutego), odpowiadałaby jej środa, 13 lutego, godziny wczesnopopołudniowe (16, 17). Rozmawiałem z nią wczoraj (sobota). Już przez telefon podała mi kilka bardzo interesujących szczegółów.

W poniedziałek ustalę z Janem Maturą, czy w MOK będzie wolna sala konferencyjna. Dlaczego w MOK? Raz dla tradycji miejsca, po wtóre dla łatwości podłączenia rzutnika. Jeśli sala jest zajęta - spotkamy się w innym miejscu.

Spotkanie ma charakter środowiskowy (ale nie jest zamknięte), a konwencję "przy kawie". Dlatego proszę o deklarację, gdyby Ktoś chciał w nim wziąć udział. (Tutaj na forum, e-mail, telefon, sms). Jak tylko ustalę termin (jutro) - poinformuję o szczegółach. W zasadzie mam namiary wszystkich żywo dyskutujących i paru znanych mi obserwatorów wątku historycznego na forum.

Z uwagi na "lukasza_s" (potencjalny dyżur) mam jeszcze termin "zapasowy" - czwartek, Walentynki. Dla mnie dzień bez znaczenia, dla młodszych Kolegów może je posiadać. No to zapraszamy z wybranką lub żoną.

Pozdrawiam Wszystkich - J. A.

Offline lukasz_s

  • VIP
  • ********
  • Wiadomości: 1386
    • Zobacz profil
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #178 dnia: Lutego 10, 2013, 07:12:42 »
Błagam, CZWARTEK!
P.S. Czy mój rozpis dyżurowy jest dostępny publicznie, czy tak łatwo mnie przejrzeć?
SPZP "Skarb"

Offline lukasz_s

  • VIP
  • ********
  • Wiadomości: 1386
    • Zobacz profil
[Brzózki] Pałac Trzebieradz (Horst,Haff-Horst)
« Odpowiedź #179 dnia: Lutego 10, 2013, 12:41:51 »
W XVII wieku na południe od Wahrlang rozciągał się Lang(e) Horst.., Ź: uni Greifswald.





SPZP "Skarb"