[Uniemyśl] Uniemyśl-Wilhelmsdorf

[Ziegenort]

Die Familie Vormelker war religia ewangelicka


Gekommen ist der Michael Vormelker aus Blankensee  https://de.wikipedia.org/wiki/Blankensee_(Vorpommern)


darum wird er auch als Inländer bezeichnet. Inländer für Preußischer Bürger


Im Ortsfamilienbuch zu Blankensee finden wir noch Voermelker 1797


http://ofb.genealogy.net/namelist.php?nachname=VOERMELKER&ofb=stolzenburg_blankensee&modus=&lang=de


Michael Friedrich Vormelker ist gestorben 1790 ... war Verheiratet mit Blödorn.


Viele Familien aus Ziegenort - Königsfelde - und Wilhelmsdorf waren mit dieser Familie ( durch Heirat ) Verwandt.


Auch meine Familie !

[Validator]

No to wątek żydowski odpada.
Post Merge: Listopada 22, 2017, 13:07:23 Für Ziegenort:
Na das jüdisches Motiv fällt ab.

[ak]

Historia rozwija się nadal. Znajomy na FB opublikował listę przydziału gospodarstw w Drogoradzu (Hammer).



Post Merge: Listopada 23, 2017, 11:01:47 Najnowsze informacje.
Richard Formelker z listy dotyczącej przydziału gospodarstw, to syn C. Vormelkera (z pomnika).  Rodzina Richarda Formelkera jakiś czas po wojnie mieszkała wspólnie z polskimi osadnikami, do czasu ich ostatecznego wysiedlenia. W dniu [kiedy?] wysiedlenia, zgromadzono okolicznych Niemców w Uniemyślu, skąd przeszli drogą do ujścia Karpiny do zalewu i tam załadowano na  statek [barkę]. R. Formelker miał brata, który mieszkał wTrzebieży, w domu obok sklepu naprzeciw poczty.


 

[Validator]

Bardzo ciekawe ustalenie, ale:
1. Formelker to oczywiście Vormelker.
2. Nie wiem jak w gminie Brzózki (kiedy istniała po 1945?) znalazł się Drogoradz.
3. Posiadanie gospodarstwa w Hammer/Drogoradzu nie przeszkadza posiadaniu gospody w Wilhelmsdorf/Uniemyślu.
Ustalenia są z jednej strony proste i oczywiste, z drugiej (te po wojnie) nie do końca zrozumiałe.
Post Merge: Listopada 23, 2017, 19:33:53 Może coś więcej wyjaśni "borisz".

[ZenO]

Gmina Brzózki istniała do 1948 r. W 1949 r. siedziba gminy została przeniesiona do Jasienicy. Drogoradz nie należał do gminy Brzózki, ale Karpin owszem.

Wykazy robiono dla powiatu wieleckiego i w wielu dokumentach z tamtego czasu sąsiedztwo miejscowości jest trochę przypadkowe.

Nie zaszkodzi przypomnieć źródła informacji z Archiwum Państwowego w Szczecinie:
  http://www.szczecin.ap.gov.pl/iCmsModuleArchPublic/details/nrap/65/nrzesp/339/seria/5/sygnatura/8

[ak]

Dla mnie jest ciekawa informacja o miejscu wysiedlenia, czyli ujściu Karpiny do zalewu. Już raz słyszałem tę informację, ale wydała mi się wtedy mało wiarygodna. Dzisiaj powtarza się znowu, choć jest to przekaz z drugich ust. Znam to miejsce od strony lądu i strony wody, dzisiaj mało dostępne dla większej jednostki. Wtedy, być może mogła tam dopłynąć ewentualnie jakaś płaskodenna barka o małym zanurzeniu.


Ciekawe czy ta informacja zachawała się gdzieś w archiwach.

[Domino]

Cytat: ak w Listopad 20, 2017, 18:53:09
W Wilhelmsdorf (Uniemyślu) było dwóch Vormelkerów, jeden też nazwany kolonistą.
Vormelker Albert Maurer 1937[1]
Vormelker Franz Kolonist 1926[2]

Przytoczyłeś dwóch, a przecież tam jest ich sześciu. Z tym, że warto porównać lata.

I tak, w roku 1926 znani są:
Karl Vormelker Altsitzer (dożywotnik, ktoś korzystający z wycugu)
Richard Vormelker Gastwirt (właściciel gospody, oberżysta)
Franz Vormelker Kolonist (kolonista)
K. Vormelker Schöffe (ławnik)

W zbiorach mam dokument wydany przez Urząd Stanu Cywilnego w Trzebieży - 9 stycznia 1945 roku, zobaczcie kto był jednym z dwóch świadków pary młodej

[ak]

Rodzina się rozrasta. Ale ciekawsze jest jego określenie "Kossäth" -  chałupnik.

Kossäth - https://de.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6tter
chałupnik -  https://pl.wikipedia.org/wiki/Cha%C5%82upnik

[Validator]

Kötter, Köter, Köthner, Kötner, Kätner lub Kotsassen, a w całych Prusach i Meklemburgii także: Kossaten, Kossater lub Kossäten.
Kathe, Katt/e/n, także: Kote, Kot, Koth(e), Kott/e/n lub Kotze, w dolnoniemieckim „Hütte"

Szczęśliwie zachowały się dokumenty dotyczące pierwszej akcji zasiedleńczej na terenach położonych na północ od Polic. Wynika z nich, że w roku 1749 w Niekłończycy, wówczas Königsfelde, osiedlono 20 Bauern-Pfälzer (rolników z Palatynatu), a w Wilhelmsdorf 20 Kossäten-Pfälzer (Kossäten z Palatynatu). Rozróżnienie jest znaczące. Trudne do przetłumaczenia słowo „Kossäten“ - oznacza właściciela niewielkiego domu (Kate), usytuowanego zwykle na obrzeżach wsi i skrawka ziemi. Właściciel nie mógł się utrzymać z posiadanych zasobów i musiał dorabiać - bądź usługami rzemieślniczymi, bądź służąc u bogatszych rolników. W strukturze społeczności wiejskiej „Kossäten” plasowali się na dolnym poziomie warstwy średniej. W obu grupach byli zarówno katolicy, jak i protestanci (kalwini), dokumenty ściśle wskazują wyznanie. Osadnictwo wg założeń królewskich było dla zainteresowanych korzystne. Wprawdzie ponosili koszt podróży na miejsce osiedlenia, ale czekały na nich specjalnie wybudowane obejścia, przydzielone łany oraz niezbędny sprzęt gospodarczy.

Zob.: 1754: Kolonistendörfer und Kolonistennamen in Pommern na:
http://www.cantows.de/ahnen/ahngebh1.htm#Amt
oraz:
Otto Gebhard: Friderizanische Kolonien und Kolonisten in Pommern nach dem Stande des Jahres 1754
kilka źródeł, m.in.:
http://www.studienstelleog.de/download/kol-pom-gebhard.pdf

Dodam tylko, że określenie "Kossäten" było pogardliwe, w jakimś opisie spotkałem się ze zrównaniem go ze słowem "psy". W realiach polskich +/- (bo nie do końca) odpowiadało im pojęcie "komornika", jednak polski komornik zwykle nie miał własnego dachu nad głową, ale siedział "na komorze" u rodziny (nawet rodziców) lub zamożnego gospodarza.
To na co warto zwrócić uwagę to fakt, że Königsfelde, zasiedlone w połowie XVIII wieku przez gospodarzy - w I połowie XIX stulecia - wyludnia się. Natomiast komornicy w Wilhelmsdorf, po raz pierwszy w życiu pracujący na użyczonej im przez króla, niemniej niejako własnej ziemi - trzymają się jej "pazurami". Kiedy nadeszła taka możliwość - ich potomkowie te gospodarstwa wykupili (II połowa XIX w.).

[Domino]

Adressbuch des Kreises Ueckermünde 1937

Wilhelmsdorf, Koenigsfelde i Hammer.

[Borisz]

Może coś więcej wyjaśni "borisz".

Drogoradz znajdował się w gminie Brzózki w czasie istnienia enklawy polickiej. Gdy tę zlikwidowano, powstała gmina Jasienica i ona objęła m.in. Drogoradz.

[ZenO]

Niepublikowane opracowanie dr Pawła Guta podaje, że:

 " Początkowo wieś Brzózki została siedzibą gminy, w której skład wchodziły jeszcze miejscowości i osiedla Trzebieradz, Popielewo, Mszczuje, Warnołęka, Karpino, Kukulice. Później, w 1947 lub 1948 roku do gminy włączono również osady Myślibórz Wielki i Myślibórz Mały." - źródło:  AP Szczecin, SPS, sygn. 44; tamże, ZMiMRN Nowe Warpno, sygn. 1 (opis gmin powiatu Wieleckiego z 10 października 1945 roku).
Ponadto:
 "W tym też czasie siedziba gminy została przeniesiona do Jasienicy, a w 1949 roku gminę Brzózki połączono z gminą Jasienica." - źródło: AP Szczecin, SPS, sygn. 33, 224.

Enklawa policka istniała do 25 września 1946 r.

Może trzeba sprawdzić źródła, bo zapisy nie są jednoznaczne.

[Borisz]

Niepublikowane opracowanie dr Pawła Guta

Gdzie takowe się znajduje, skoro jest niepublikowane?

Enklawa policka istniała do 25 września 1946 r.

Skąd taka informacja? Akt przekazania fabryki, a także innych "obiektów" (Siedlice, osiedle Waldpark, Tatynia) podpisano 28.09.1946 r.

zapisy nie są jednoznaczne.

Nie bardzo rozumiem gdzie są nieścisłości. Może nie wyraziłem się wcześniej jasno - gmina Jasienica powstała po likwidacji enklawy polickiej, nie gminy Brzózki. Wtedy też do gminy Jasienica włączono Drogoradz.

[Validator]

Panowie Mili! Ja wywołałem temat, dlatego śledzę ustalenia. Borisz pisze:

Drogoradz znajdował się w gminie Brzózki w czasie istnienia enklawy polickiej. Gdy tę zlikwidowano, powstała gmina Jasienica i ona objęła m.in. Drogoradz.

Takie orzeczenie oznacza, że Drogoradz był poza enklawą. Czy to prawda? Bo jak inaczej mógłby znajdować się w gminie Brzózki? Poza tym od Brzózek do Drogoradza jest spora odległość. Po drodze jest jeszcze Trzebież, a ta enklawą była objęta. Rozumiałbym - jeśli Drogoradz do enklawy nie należał, że był przyporządkowany np. do Tanowa. To się kupy trzyma. Ale do Brzózek?

[ZenO]

Opracowanie dr Guta było przygotowane do książki o Nowym Warpnie, ale ostatecznie tam się nie znalazło.

Co do istnienia enklawy polickiej podałem datę za wikipedią.  Proszę o wybaczenie.