Na początku maja SPZP SKARB dokonała bardzo ciekawego odkrycia.W jednym z przydomowych ogródków w okolicy os. Nowopol odnaleziono ciekawą betonową podstawe z łożem od działa oraz fragment stalowej konstrukcji podtrzymującej. Na pierwszy rzut oka wydawało się, że chodzi o pozostałości po dziale przeciwlotniczym, których w naszym rejonie nie brakuje, a które broniły fabryki benzyny syntetycznej przed alianckimi nalotami - okazało się, że jest to coś o wiele ciekawszego. W pobliżu wydobyto również porozrzucane , wystrzelone łuski oraz „termosy” do przechowywania amunicji.
Była to forteczna podstawa pod krótkolufowe działo 7,5cm KwK 51 L/24.
Skąd się wzieło? 20 marca 1945 roku władze niemieckie oficjalnie ogłosiły miasto Szczecin – Festung Stettin czyli Twierdzą Szczecin. Na początku kwietnia 1945 roku również Police włączono w skład obrony Szczecina.Z zachowanych dokumentów wynika, że kilkadziesiąt takich dział (dokładnie 36 sztuk gotowych do użycia) Niemcy rozlokowali wokół Szczecina m.in w okolicy J.Szmaragdowego („skierowane” w strone autostrady) oraz Podjuch, w których w 2008 roku, na terenie jednostki wojskowej odnaleziono kompletne identyczne działo.
W jakim celu umieszczono je w Policach? Prawdopodobnie Niemcy obawiali się radzieckiego desantu naprzeciwko Polic. Z racji swojego niewielkiego zasięgu i niewielkich rozmiarów (trudne do wykrycia przez radzieckie samoloty rozpoznawcze) miało zapewne służyć do ostrzeliwania Rosjan już forsujących Odre w okolicy 26 kwietnia 1945 roku. Niemcy mieli również ulokowane w okolicy Polic m.in w Leśnie Górnym potężne działa przeciwlotnicze Flak 8,8cm oraz 12,8cm , które wspierały ogniem artyleryjskim wycofujące się wojska niemieckie z przyczółka Święta, aż do jego likwidacji 29 marca 1945 roku.Od tego czasu na lini Trzebież – Police organizowano obrone przeciwdesantową – kopano okopy, budowano umocnienia, na wybrzeżu rozlokowano licznie lekkie działka przeciwlotnicze Flak 2cm, mające ostrzeliwać nadlatujące radzieckie samoloty rozpoznawcze.
7,5 cm KwK 51 L/24 Tego typu działo montowane było m.in. w ciężkich pojazdach rozpoznawczych Sdkfz 324/3. Wyprodukowano ich tylko 88 sztuk. O wiele bardziej popularnym zastosowaniem tych armat (zwłaszcza w 1945 roku) było montowanie ich jako stacjonarne forteczne stanowisko bojowe. Armata strzelała pociskami zarówno przeciwpancernymi jak i odłamkowymi.Z powodu swoich niewielkich rozmiarów i krótkiej lufie miała mały zasięg do 1800m. Pierwotnie działa wyposażano w pancerne płyty chroniące obsługe przed odłamkami, jednakże z powodu braku materiału i oszczędności często obsługa pozbawiona była tej jedynej osłony. Łoża wraz z betonowym stanowiskiem do 7,5cm KwK 51 produkowane były przez firme Rheinmetall Borsig. Z dostępnych danych wynika, że planowano zbudować 168 kompletnych dział 7,5cm KWK 51 wraz z fortecznymi podstawami - niewiele. Ile wyprodukowano rzeczywiście, nie wiadomo. W kwietniu 1945 roku broniły oprócz Szczecina m.in Drezno i Frankfurt.
Armate obsługiwali żołnierze z Festung Pak Kompanie czyli fortecznej kompanii dział przeciwpancernych wchodzącej w skład obrony Twierdzy Szczecin. Do dyspozycji Niemcy posiadali 10 takich kompanii utworzonych 22 lutego 1945 roku podległych Festungs Pak Verband VIII czyli VIII fortecznemu oddziałowi dział przeciwpancernych.
Armata zapewne została przez obrońców porzucona, a działo wywiezione przez Rosjan na złom, jak to często miało miejsce.
Ziemia policka kryje z pewnością jeszcze wiele tajemnic. Po kroku składamy te okruchy historii tworząc szerszy obraz i poznając nowe fakty z historii naszego miasta.
Łoże zostało przez „SKARB” zabrane w celu konserwacji i zasiliło zbiory muzeum. W przyszłości zostanie wystawione dla zwiedzających. Jest to na pewno jedno z cenniejszych znalezisk.
Film z wydobycia łoża przez członków SPZP "SKARB".
VIDEO Tak działo wyglądało w pełnej okazałości.
Dominik Wołyński
Pozdrawiam
