Wirtualne Police i okolice - forum dyskusyjne
Police i okolice => Historia => Wątek zaczęty przez: lukasz_s w Marca 30, 2015, 19:52:04
-
Zaczynam dyskusję. Temat ważny, bo wydaje się, że wiemy nadal mało o końcówce wojny w Pölitz. Może warto pozbierać to tu, na forum.
Na pierwszy ogień: kiedy sowieci zajęli miasto? Powszechnie uważa się, że 26.04.
Golczewski w "Wyzwoleniu Pomorza..." (1971) pisze:
(http://imageshack.com/a/img673/2286/1n8yai.jpg)
Ten sam autor w "Porzuconej Twierdzy", 1967, podaje:
(http://imageshack.com/a/img910/7259/j4eupb.jpg)
-
Wyjątki z książki F.Husemann: "Gute Glaubens waren. 4 SS-Polizei Panzergrenadiere-Division"
14.04.45
Grupa Armii „Weichsel” zażądała natychmiastowego zaminowania wód Zalewu Szczecińskiego w obliczu zaobserwowanych przygotowań Rosjan do przeprawy (gromadzenie łodzi szturmowych, holowników i tratew drewnianych). (11.)
26.04.45
Tego dnia 321 Dywizja Strzelecka ze składu 116 Korpusu Strzeleckiego 2 Armii Uderzeniowej sforsowała Domiążę i zajęła Police. 108 Korpus Strzelecki 2 Armii Uderzeniowej zluzował w mieście 193 Dywizję Strzelecką, która dotarła do rubieży: Stolec-Dobra. (3.)
27 kwietnia 1945
86 Dywizja Strzelecka i 326 Dywizja Strzelecka ze składu 116 Korpusu Strzeleckiego 2 Armii Uderzeniowej sforsowały Zalew w rej. wyspy Chełminek i wtargnęły do m. Trzebież. 321 Dywizja Strzelecka wyszła na rubież: Trzebież-Myślibórz Wielki. (3.)
-
23.04- ewakuacja Aussenlager (Jagodziński)
24.04- ewakuacja personelu Hydrierwerke
(http://imageshack.com/a/img910/1923/Ki00Wu.jpg)
24.04. Negocjacje z Rosjanami (Falkenwalde)
25.04- ewakuacja cywilów (Stettin, ale i Jasenitz)
25/26.04- ewakuacja wojska
za:
(http://imageshack.com/a/img673/7687/YaUnfD.png)
-
Raczej 27 kwietnia to pomyłka (literówka?). Informacja o rokowaniach w "Ruchomych piaskach" jest bardzo ciekawa, bo nie pojawia się nigdzie indziej. Tymczasem dowódca 2 Armii Uderzeniowe, Iwan Fieduninski wydał wspomnienia (wydane tez po polsku), nie pamiętam tytułu, ale nie mogłem jej nigdzie znaleźć. Ale jak to wspomnienia radzieckiego dowódcy wydane w słusznej epoce, wybitnym źródłem wiedzy nie będą. Wiemy też z pokazywanych niegdyś na forum map (radzieckich), że był planowany frontalny atak (desant) przez Police z rejonu Świętej, ale zrezygnowano z niego. Przeprawiły się tylko niewielkie oddziały, o czym pisze Golczewski.
-
http://www.wwii-photos-maps.com/2belorussianfront/slides/2%20Belorussian%20Front%20%2020-4-1945%20-%2026-4-1945.html
Post Merge: Kwietnia 02, 2015, 08:59:50
A posiada ktoś "Operację Odra" Batowa?
-
Michał Rembas przygotowuje do druku książkę o zdobyciu Szczecina w 45 r. Miałem możliwość wglądu do treści jakiś czas temu i o ile pamięć mnie nie myli, będzie mowa o Policach. Fajna lektura, bo pozbawiona mitologii. Chyba pojawi się w tym roku.
-
II Front Białoruski miał po drugiej stronie Odry Grupę Armii "Wisła" (Weichsel). Mapy rozmieszczenia niemieckich jednostek bojowych w poszczególnych dniach można znaleźć m.in. tu:
http://www.gutenberg-e.org/esk01/maps/LageOstWeichsel19Apr45_lg.jpg (http://www.gutenberg-e.org/esk01/maps/LageOstWeichsel19Apr45_lg.jpg)
Co ciekawe, grupa Ledebura stacjonująca w Nowym Warpnie została skierowana na linię Trzebież - Police, a ostatecznie walczyła na linii Moczyły - Kołbaskowo. W składzie 549 VGD byli też "ochotnicy" z Neuwarp.
-
A czy ma ktoś może zdjęcia naszego miasta z tego okresu?
-
Co ciekawe, grupa Ledebura stacjonująca w Nowym Warpnie została skierowana na linię Trzebież - Police, a ostatecznie walczyła na linii Moczyły - Kołbaskowo. W składzie 549 VGD byli też "ochotnicy" z Neuwarp.
No właśnie. Czy w Policach w takim razie toczyły się walki?
-
Forsirowanie Odera
http://militera.lib.ru/memo/russian/batov/12.html (http://militera.lib.ru/memo/russian/batov/12.html)
O Policach- nic.
(http://www.armchairgeneral.com/rkkaww2/maps/1945W/2BF/Berlin/2BF_Oder_Apr20-25_45.jpg)
http://www.armchairgeneral.com/rkkaww2/maps/1945W/2BF/Berlin/2BF_Oder_Apr20-25_45.jpg (http://www.armchairgeneral.com/rkkaww2/maps/1945W/2BF/Berlin/2BF_Oder_Apr20-25_45.jpg)
(http://www.armchairgeneral.com/rkkaww2/maps/1945W/2BF/Berlin/2BF_Apr26_May5_45.jpg)
http://www.armchairgeneral.com/rkkaww2/maps/1945W/2BF/Berlin/2BF_Apr26_May5_45.jpg (http://www.armchairgeneral.com/rkkaww2/maps/1945W/2BF/Berlin/2BF_Apr26_May5_45.jpg)
Druga mapa ciekawsza. Po powiększeniu, zgodnie z legendą, widać, że Police wzięte desantem, w dn. 26.04. Trzebież 27.04.1945
Wasilij Spas- ofiara walk?
http://obd-memorial.ru/html/info.htm?id=6458117
(http://obd-memorial.ru/memorial/fullimage?id=6458107&id1=e280f22eb14fb34d059b7612beb0fd3a&path=VS/002/058-0018003-0852/00000347.jpg)
-
Struktura 2 Armii Uderzeniowej na przykładzie co prawda Grudziądza, ale można domniemywać, że dowodzący się nie zmienili (p. niżej).
(http://imageshack.com/a/img633/9421/y3V7lA.jpg)
Pułkownik Wasilij Konstantinowicz Czesnokow dowodził 321 Dywizją Strzelecką do końca wojny.
http://samsv.narod.ru/Div/Sd/sd321/main3.html
-
http://www.9may.ru/inform/m4247 (http://www.9may.ru/inform/m4247)
От Советского Информбюро:
Войска 2-го БЕЛОРУССКОГО фронта, развивая наступление, 27 апреля овладели городами ПРЕНЦЛАУ, АНГЕРМЮНДЕ — важными опорными пунктами обороны немцев в западной Померании, а также заняли город ПЕЛИТЦ и крупные населённые пункты ЯСЕНИТЦ, ХАММЕР, ШТОЛЬЦЕНБУРГ, ПАМПОВ, МЕВЕГЕН, БООК, ЛЕКНИТЦ, БЕРГХОЛЬЦ, БРЮССОВ, ФАРЕНВАЛЬДЕ, КЛОКОВ, БЕРТИКОВ, ГРАМЦОВ, ПАССОВ, ХОЭН ЛАНДИН.
-
Trafiłem na to wczoraj googlując "ПЕЛИТЦ, 27 апреля". I znów scio me nihil scire...
W powyższej notatce jest ogólnie o 2 Froncie, czyli formacji nadrzędnej. Można to wyjaśnić np. tak, że wojska 65 Armii natarły od południa i dotarły fo Polic dopiero 27.04., gdzie dpotkały się z 116 korpusem 2 Armii.
?
Trochę propagandy z ostatnich dni:
(http://imageshack.com/a/img673/2811/9HOOKo.jpg)
(http://imageshack.com/a/img673/4345/DjnS5t.jpg)
(http://imageshack.com/a/img538/6212/cYXoQ2.jpg)
(http://imageshack.com/a/img912/3056/bHcYBL.jpg)
-
Walki o przeprawę policką jednak były. Niekoniecznie zażarte, ale jednak.
Poszedłem tropem Wasilija Spasa, który zginął 26 kwietnia "2,5 km na północny wschód od Polic". Odkryłem, że w miejscu określanym jako "о. Шмалервадер" zginęło sześciu Rosjan z 321 Dywizji Strzeleckiej (jeden 25 kwietnia, a pozostali 26 kwietnia). Problem jednak był z tym "Szmalerwaderem". Wszystko stało się jasne, jak na podstawie "Messtischblatta" odkryłem wyspę "Schmaler Werder" (nazwa zniekształcona przez Rosjan na "Szmalerwader") czyli Długi Ostrów. Zatem na podstawie listy strat 321 dywizji możemy stwierdzić, że bitwa o Police miała miejsce. Mam wrażenie, że przejrzenie innych list strat interesujących nas dywizji pomoże w miarę dokładnie określić natężenie walk w poszczególnych miejscach.
W tej sytuacji można wstępnie założyć, że takie walki mogły mieć miejsce również na północ od Polic. Pozostaje tylko sprawdzić źródła.
Nie zmienia to jednak mojej opinii, że walki na tym terenie miały charakter incydentalny. Świadczy o tym wycofanie z tego terenu 549 dywizji grenadierów i skierowanie jej na główną linię natarcia Rosjan poniżej Szczecina.
-
Offtop, ale może się kiedyś komuś przydać:
http://obd-memorial.ru/html/info.htm?id=86141227&page=1 (http://obd-memorial.ru/html/info.htm?id=86141227&page=1)
http://www.obd-memorial.ru/html/info.htm?id=86106164&page=1 (http://www.obd-memorial.ru/html/info.htm?id=86106164&page=1)
http://www.obd-memorial.ru/html/info.htm?id=86106164&page=14 (http://www.obd-memorial.ru/html/info.htm?id=86106164&page=14) rekordy 418- 420
-
poz. 435 - porucznik Nurułlin Samigułła Zajnułowicz zmarł 28.03.1945 r. Jasienica,
- niestety, nie ma przyczyny zgonu.
Ci z poz. wcześniejszych (418-420) zmarli znacznie później(od terminu przełamania linii frontu) i też nie ma przyczyny zgonu.
http://www.obd-memorial.ru/html/info.htm?id=86106164&page=14 (http://www.obd-memorial.ru/html/info.htm?id=86106164&page=14)
-
zmarł 28.03.1945 r. Jasienica,
Trochę za wcześnie, skoro zdobycie Polic nastąpiło 26 kwietnia.
Dokumenty odnośnie mogił żołnierzy radzieckich znalazłem kiedyś także w szczecińskim archiwum, co ciekawe wszyscy równiez zmarli (zginęli?) już po zakończeniu wojny. Być może nawet to te same osoby. Jaka mogła być przyczyna zgonów już po wojnie? Prozaiczna: przepicie, ewentualnie wypadki komunikacyjne bądź przy posługiwaniu się bronią (też po alkoholu). Jeśli byli to saperzy, ewentualnie mogli zginąć przy rozminowywaniu. Natomiast ci wymienieni w Kołbaskowie to zapewne rzeczywiście ofiary walk o przełamanie Odry.
Tymczasem mam książkę Batowa "Operacja Odra", ale nie pisze nic o Policach. Skupia się na forsowaniu Odry, są więc opisane walki w południowej części naszego powiatu. Wypożyczyłem też książkę E. Kosiarza "Wyzwolenie Polski północnej", niestety jak się okazało, strona na której była wzmianka o Policach (wg indeksu geograficznego)... została przez kogoś wyrwana :(
Przejrzałem ten pierwszy spis (książkowy) - są ekshumacje (strony 28-30) nieznanych z nazwiska żołnierzy (?) radzieckich, w tym 66 (!) osób z cmentarza przy ul. Klonowej, 23 z ul. Tanowskiej i 15 z drogi Police-Jasienica. Żołnierze czy jednak robotnicy przymusowi?
-
Chyba już o tym na forum rozmawialiśmy. Rok temu?
(http://imageshack.com/a/img540/4438/aweFWr.jpg)
-
A nie pamiętam :P
-
Rosjanie byli u nas wcześniej - przed kwietniem 1945 r., a to jako jeńcy wojenni, a to jako robotnicy przymusowi, ale w 1945 r. byli też przed przełamaniem frontu na linii Odry, np. w czasie działań rozpoznawczo-wywiadowczych z lądu i powietrza, ale też np. w czasie walk lotniczych. Działania lotnictwa aliantów zachodnich są dobrze znane, ale te rosyjskie raczej niekoniecznie. 8 marca 1945 r. na wschód od Polic doszło do starcia niemieckich i rosyjskich myśliwców. Rosyjskie „Ła - 5” i „Ła - 7” odnotowały strącenie dwóch „Me-109”:
http://soviet-aces-1936-53.ru/abc/a/aleksandryk.htm (http://soviet-aces-1936-53.ru/abc/a/aleksandryk.htm)
http://airaces.narod.ru/korea/vasyko.htm (http://airaces.narod.ru/korea/vasyko.htm)
Czy obyło się bez strat rosyjskich tego nie wiemy.
Stratami zwiadu Rosjanie raczej się nie przejmowali.
Działania bojowe jednostek pływających na Odrze były trochę spóźnione, bo przybyły w rejon Polic dopiero 5 maja 1945 r.:
http://mybook.ru/author/nikolaj-skrickij/flagmany-pobedy-komanduyushie-flotami-i-flotiliyam/ (http://mybook.ru/author/nikolaj-skrickij/flagmany-pobedy-komanduyushie-flotami-i-flotiliyam/)
-
8901 Постановление. О вывозе энергетического оборудования, стройматериалов и арматуры с немецких складов, находящихся в районе г. Юнкермюнде (Померания), принадлежавших заводу гидрирования в г. Пелитц 31 мая 1945 г.
http://www.soldat.ru/doc/gko/gko1945.html
Szybko zaczęli.
-
Działania bojowe jednostek pływających na Odrze były trochę spóźnione, bo przybyły w rejon Polic dopiero 5 maja 1945 r.:
Pewnie dlatego, że dopiero wtedy zdobyto Świnoujście i możliwe było wpłynięcie na Odrę przez Zalew od morza.
Постановление. О вывозе энергетического оборудования, стройматериалов и арматуры с немецких складов, находящихся в районе г. Юнкермюнде (Померания), принадлежавших заводу гидрирования в г. Пелитц
Czy należałoby to rozumieć, że Niemcy ewakuowali część maszyn z Hydrierwerke w okolice Ueckermunde, a potem Rosjanie to dopadli? A może były tam jakieś rezerwowe składy będące poza strefą zagrożoną nalotami?
-
Maszyny były demontowane z pewnością w NDMÖW.
(http://imageshack.com/a/img540/4772/hvuKFJ.png)
Miały być wysłane do Hamburga koleją ("railroad cars"), na krótko przed wkroczeniem Rosjan. Jeśli Niemcy robili to np. 24.04, mogły zwyczajnie nie zdążyć tam dojechać i utknąć w Ueckermuende ("tracing" dowodzi, że w chwili powstania dokumentu nie odnaleziono ich). Papiery dojechały i zostały skonfiskowane przez Amerykanów.
-
http://www.dziennikpolicki.pl/aktualnosci/2173-70-rocznica-zdobycia-polic-na-ulicach-pojawily-sie-patrole-wojsk-sprzymierzonych.html
Tylko czy Polacy byli tu 26 kwietnia?
http://pl.wikipedia.org/wiki/8_Bydgoski_Pułk_Piechoty
-
Nie spotkałem się z tym w żadnym opracowaniu, ale wymaga to sprawdzenia. Ale przynajmniej nazwisko Fieduninskiego poprawili.
-
Informacja pojawia się w "Rysie historycznym Polic" W. Gawła. Wg autora, zaczerpnięta jest prawdopodobnie od Frankiewicza, niestety, może być problem z jej weryfikacją- wydawca skutecznie pozbył się z "Rysu" przypisów.
-
Ale jest bibliografia. Być może chodzi o wystawę Dzieje Polic z 1985 r. i związaną z nią broszurkę, której Frankiewicz był autorem/redaktorem. Swoją drogą teraz dopiero zauwazyłem, że Gaweł podaje w bibliografii też opracowanie "40 lat Spółdzielni Pracy Chemik", nad którą sie kiedyś na forum zastanawialiśmy. Ciekawe, czy on to ma.